ویژگی‌ها، مزایا و دلایل کاربردی بودن پلیمر پلی‌پروپیلن

ورق پلی‌پروپیلن یا ورق PP پلیمری است که از قالب‌گیری پلی‌پروپیلن به وجود آمده است. پلیمر پلی‌پروپیلن نیز از بسپارش پروپیلن به وجود آمده است. پروپیلن که با نام‌های پروپن و متیل‌اتیلن نیز شناخته می‌شود از برش‌های سبک نفتی به دست می‌آید. می‌توان پروپیلن را به همراه اتیلن پایه بسیاری از محصولات پتروشیمی دانست. پلی‌پروپیلن بیشترین محصول تولیدی از پروپیلن است و یکی از پرمصرف‌ترین بسپارها یا پلاستیک‌ها در جهان به شما می‌رود. ورق پلی‌پروپیلن نیز یکی از بزرگ‌ترین تولیدات و قالب‌گیری‌های حاصل از پلی‌پروپیلن است که در صنایع بسیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین در زندگی روزمره نیز کاربرد فراوانی دارد. پلیمرهای پلی‌پروپیلن دارای فضاگیری یا پیکربندی‌های مختلفی هستند که به ایزوتاکتیک، سیندیوتاکتیک و آتاکتیک معروفند و به ترتیب با نام‌های اختصاری iPP ، sPP و aPP شناخته می‌شوند. نوع آتاکتیک را می‌توان بی‌نظم‌ترین پلیمر پلی‌پروپیلن دانست.

پلیمر پلی‌پروپیلن

همان‌طور که گفتیم در ساخت پلیمر پلی‌پروپیلن از تکپار پروپیلن استفاده می‌کنند. این مونومر قیمت بسیار پایینی نسبت به دیگر مونومرهای موجود در بازار دارد. پس می‌توان گفت تهیه‌ی مواد اولیه برای تولید انواع پلیمرهای پلی‌پروپیلن مقرون‌به‌صرفه‌تر است. ضمناً کارایی پلیمرهای مشتق شده از تکپار پروپیلن بسیار گسترده است و در برخی موارد شبیه به کاربرد دیگر پلیمرها مثل پلی‌اتیلن خواهد بود. حتی گاهی اوقات استفاده از مواد پلی‌پروپیلنی نسبت به دیگر پلیمرها دارای مزیت‌های دو چندان است.
قیمت پلیمرهای PP نیز همانند تکپار خود یعنی پروپیلن، ارزان‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر از دیگر پلیمرهای هم‌طیف است.
وزن مخصوص یا چگالی پلیمر پلی‌پروپیلن بسیار سبک است و همین امر تقاضای استفاده از آن را افزایش خواهد داد. به دلیل عدم سمیت و بهداشتی بودن این پلیمرها از آن‌ها استفاده‌های زیادی در حوزه‌ی پزشکی و بهداشت می‌شود.
علاوه بر ساخت محصولات خالص پروپیلنی می‌توان این پلیمر را به صورت آلیاژ در تولید پلیمرهای ترکیبی نیز به کار برد.

ویژگی‌ها و مزیت پلیمر پلی‌پروپیلن

نیروی ثقلی ویژه در این پلیمرها پایین است. پلی‌پروپیلن مقاومت بالایی در برابر حرارت و دمای بالا از خود نشان می‌دهد. بر روی این پلیمر می‌توان عملیات جوشکاری انجام داد. دلیل این امر تحمل گرما و حرارت است. به همین دلیل است که از این پلیمرها لوله و اتصالات لوله به نام بوشن پلی‌پروپیلن تهیه می‌کنند و این موارد را با استفاده از عملیات جوشکاری به یکدیگر متصل می‌کنند. همچنین عملیات ماشین‌کاری نیز به دلیل داشتن خواص متناسب بر روی این پلیمرها قابل اجرا خواهد بود.
رطوبت، روغن‌ها و حلال‌های معمولی نمی‌توانند به درون ساختار این پلیمر نفوذ کنند. نقطه‌ی ذوب پلی‌پروپیلن نیز نسبت به پلی‌اتیلن بسیار بالاتر بوده و حدود ۱۷۰ درجه سانتیگراد است.
پلی‌پروپیلن بی‌رنگ و بی‌بو است و زمانی‌که به نقطه‌ی ذوب خود نزدیک شود بدون دود سوخته و ذوب می‌شود.
یکی از ویژگی‌هایی که در ساخت ورق پلی‌پروپیلن از پلی‌پروپیلن مورد توجه قرار دارد، جلای سطحی این پلیمر است.
کاربردهای پلی‌پروپیلن بسیار گسترده است. این پلیمر در ساخت قطعات پلاستیکی توخالی مثل انواع بطری‌های پلاستیکی به‌کار می‌رود. به این فرایند قالب‌گیری دمشی با استفاده از پلی‌پروپیلن می‌گویند.
با استفاده از پلیمر پلی‌پروپیلن می‌توان بهترین قطعات پلاستیکی را به وسیله‌ی قالب‌گیری تزریقی، تولید کرد.
در تولید الیاف نساجی از این پلیمر استفاده می‌شود. این الیاف به قدری محکم هستند که با استفاده از آن‌ها تسمه‌های باربرداری و حمل بار را تولید می‌کنند.
به‌دلیل این‌که پلی‌پروپیلن بی‌رنگ، بی‌بو و غیر سمی است از آن در تولید تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی استفاده می‌شود.
این پلیمرها میلی به ترکیب شدن با دیگر مواد ندارند و وارد واکنش‌های شیمیایی نمی‌شوند به این دلیل از آن‌ها در بسته‌بندی مواد غذایی و همچنین ظروف نگهداری غذا در آشپزخانه استفاده می‌شود.
لوله‌های پروپیلنی را هر کسی می‌شناسد. این لوله‌ها فعل و انفعالاتی را متوجه سیال نمی‌کنند و نیز مقاوم به دما و خصوصیات شمیایی بسیاری از سیالات هستند.
اما یکی از مهم‌ترین تولیدات حاصل از پلیمر پلی‌پروپیلن ورق پلی‌پروپیلن است.
فیلم‌های پلی‌پروپیلن نیز از محصولات پر طرفدار این پلیمر هستند که با استفاده از فرایندهای خاصی ساخته می‌شوند. فیلم‌های پلی‌پروپیلن به سه نوع فیلم تخت، فیلم دمشی و فیلم دو محوری تقسیم می‌شوند. فیلم دو محوری پلی‌پروپیلن علاوه بر اکسترود شدن لایه به صورت آبشاری از دو جهت کشیده می‌شود و همین امر موجب ثبات ابعادی و حرارتی بیشتری در فیلم نسبت به دو نوع دیگر می‌شود.
ورق پلی‌پروپیلن را با استفاده از دستگاه‌های تولیدکننده‌ی ورق‌های پلیمری تولید می‌کنند. ورق‌های تولیدی این دستگاه‌ها برای مصارف صنعتی و همچنین تولید وسایل مورد نیاز خانگی به مصرف می‌رسند. ورق پلی‌پروپیلن بازار عرضه و تقاضای گسترده‌ای دارد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ورق پلی‌پروپیلن توانایی رنگ‌پذیری آن‌ها است.
این ورق‌ها در ضخامت‌های بسیار کم و به‌صورت طلق برای تولید لوازم پلاستیکی مثل لیوان و قاشق و چنگال‌های یک‌بار مصرف مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین در تولید انواع لوازم‌التحریر از این ورق‌ها بهره می‌گیرند. بسته‌بندی انواع مواد غذایی نیز می‌تواند با استفاده از ورق پلی‌پروپیلن انجام شود. همان‌طور که گفتیم ماده‌ی اصلی و سازنده‌ی ورق پلی‌پروپیلن، پلیمر پلی‌پروپیلن است که با مواد و ترکیبات مختلف غذایی وارد واکنش نمی‌شود. بنابراین به لحاظ بهداشت غذایی و ماندگاری و عدم فساد غذایی بهترین گزینه برای بسته‌بندی مواد غذایی هستند.

چند نوع ورق PP یا پلیمر پلی‌پروپیلن داریم؟

ورق‌های PP پلی‌پروپیلن در دو نوع کوپلیمر و هموپلیمر تولید می‌شوند که ورق‌های کوپلیمر دارای خاصیت بیشتری هستند. حال به تفاوت‌های این دو می‌پردازیم .
ورق‌هایی که از نوع کوپلیمر هستند، قابلیت چاپ‌پذیری دارند و نیز یکی از شفاف‌ترین و مقاوم‌ترین ورق‌ها در برابر ضربه در دمای بالا و پایین است، یکی دیگر از قابلیت‌های مهم ورق‌های PP خواص مکانیکی و عایق‌بندی مناسب‌تر نسبت به ورق هموپلیمر است.

خصوصیات ورق PP

همان‌طور که اشاره شد، در این صنف، از ورق HIPS استفاده می‌شود. این ورق‌ها عموماً سفید هستند. ضخامت‌هایی که عموماً استفاده می‌شوند در حدود 2 تا 20 میلی‌متر هستند. ابعاد ورق‌ها هم عموماً از 10 تا 120 سانتی‌متر است. کشور سازنده‌ی این ورق‌ها هم عموماً ایران است.

ورق PP یا پلی‌پروپیلن چه تفاوتی با ورق PE یا پلی‌اتیلن دارد؟

تفاوت مولکول ورق PP و ورق PE تنها در یک اتم کربن اضافی در مونومر گازی است که این ساختمان متفاوت مونومر اولیه سبب ایجاد شاخه‌های جانبی یکنواخت‌تر می‌شود که در نتیجه آن، ماده حاصل دارای خواص فیزیکی و شیمیایی یکنواخت‌تری است. حضور گروه متیل (CH3) در زنجیره پلیمر سبب محدود شدن چرخش زنجیره اصلی و در نتیجه کاهش انعطاف‌پذیری و افزایش استحکام می‌شود.

دلایل کابردی بودن ورق PP

• ضربه‌پذیری بالا در دمای پایین
• مقاومت بالا در برابر اسطکاک و سایش
• مقاوم در برابر الکتریسیته
• سمی نبودن مواد اولیه و مواد تولید شده
• قابلیت جوش دادن
• سبکی بیشتر نسبت به ورق‌های PET
• پایداری ابعادی در دمای بالا
• قابلیت لمینت شده با PE پلی‌اتیلن برای عایق‌بندی
• شفافیت بالاتر با استفاده از افزودنی‌ها
• قیمت پائین PP در مقایسه با دیگر پلیمرها
• وزن مخصوص و سبک PP
• انعطاف‌پذیری و طیف گسترده تولید PP با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی متغیر
• افزایش کاربردهای جدید و بهبود خواص گریدهای تولیدی جدید
• افزایش کاربرد PP در وسایل و تجهیزات پزشکی و توسعه کاربردهای PP گرید خاص
• افزایش مصرف PP به صورت آلیاژ با دیگر پلیمرها
• جایگزینی پلیمرهایی مانند PS، PE و غیره با PP

این نوع ورق در چه صنایعی کاربرد دارد؟

در بسته‌بندی محصولاتی مانند: گوشت، پنیر و انواع غذاهای آماده، لوازم التحریر
تولید ورق پلی‌پروپیلن از چه گریدهایی می‌توان استفاده کرد:
معمولاً برای ورق‌های نازک از هموپلیمرها مانند Z30S – C30S – 552R و … استفاده می‌شود و برای ورق‌های سنگین‌تر و موج‌دار از کوپلیمرها مانند گریدهای PP440L– PP440G – PP548R – PPMR230 و ….استفاده می‌شود.