حقایقی در خصوص بازیافت پلی‌استایرن و روش‌های انجام این کار
در جهان امروز، روش‌های دفع و تجزیه زباله، از چالش برانگیزترین مسائل زندگی مدرن به حساب می‌آید. جالب است بدانید که انواع زباله‌های پلاستیکی و پلیمری، دست کم 350 سال برای تجزیه شدن، زمان لازم دارند. به همین دلیل، بازیافت کردن، همواره در دستور کار دولت‌ها قرار می‌گیرد. بازیافت پلی‌استایرن هایمپک ۷۲۴۰ یکی از مسائل مطرح بین شرکت‌های مختلف است. در این مطلب به معرفی این ماده شیمیایی پرکاربرد و روش‌های مختلف بازیافت آن، می‌پردازیم.
پلی‌استایرن چیست؟
پلی‌استایرن با فرمول شیمیایی (8n(C8H، نوعی پلاستیک است که در انواع معمولی، انبساطی و مقاوم وجود دارد.
پلی‌استایرن معمولی – کریستال ۱۵۴۰ تبریز
این نوع پلی‌استایرن در بازارهای جهانی به GPPS معروف است و در ایران، آن را با نام کریستال ۱۵۴۰ می‌شناسیم. از ویژگی‌های آن می‌توان به عایق گرمایی، ضربه‌پذیری و سیال بودنش اشاره کرد. همچنین دارای خاصیت دی‌الکتریکی نیز هست. پلی‌استایرن معمولی در موارد مختلفی از جمله تولید ظروف یک‌بار مصرف، رادیو و تلویزیون، عایق برودتی بدنه یخچال‌ها و غیره استفاده می‌شود.
پلی‌استایرن انبساطی
همه ما بارها کلمه یونولیت را شنیده و به کار برده‌ایم. نام دیگر پلی‌استایرن انبساطی، همان یونولیت معروف است. پلیمری حاوی یک عامل فوم‌کننده؛ به این نوع پلی‌استایرن اضافه شده و آن را به یونولیت تبدیل می‌کند. یکی از موارد مصرف یونولیت، عایق های صوتی و حرارتی در ساختمان‌سازی است. همچنین در یخچال‌های صنعتی و سردخانه‌ها، عایق سرمایی مناسبی به حساب می‌آید. یونولیت‌ها، بیشترین کاربرد را در میان این خانواده دارند. به همین دلیل، بازیافت پلی‌استایرن انبساطی، رایج‌تر از انواع دیگر آن است.
پلی‌استایرن مقاوم
در تولید انواع ظروف پلاستیکی، از این نوع پلی‌استایرن استفاده می‌شود. این ماده شیمیایی در بازارهای داخلی به هایمپک معروف است. هایمپک در زمینه تولید لوازم ورزشی، اسباب‌بازی و حتی عایق سرمایی یخچال و فریزرهای خانگی نیز به کار می‌رود. همانطور که می‌بینید، از این ماده شیمیایی در تولید وسایل زیادی استفاده می‌شود. دیر یا زود، عمر این وسایل تمام شده و باید از رده خارج شوند. به همین جهت بازیافت پلی‌استایرن، یکی از بهترین راه‌ها برای برگرداندن آن به چرخه تولید است.
حقیقتی در خصوص بازیافت پلی‌استایرن
طبق آمار جهانی، تنها 12 درصد از این ماده پر کاربرد، بازیافت می‌شود. عجیب است؟ دلیل آن، راحتی تولید پلی‌استایرن نسبت به جمع‌آوری و بازیافت آن شمرده می‌شود. با این حال می‌توان آن را در طبیعت رها نکرده و با روش‌های مختلف، بازیافت کرد.
روش‌های بازیافت بازیافت پلی‌استایرن
کارخانه‌های مختلف در دنیا، روش‌های متفاوتی برای بازیافت کردن در پیش می‌گیرند. با این حال بازیافت فیزیکی، شیمیایی، کاتالیستی و همچنین تبدیل و تخریب گرمایی، اصلی‌ترین راه‌های بازیافت این ماده شیمیایی محسوب می‌شوند. در ادامه، این روش‌ها را به طور خلاصه شرح می‌دهیم.
- بازیافت فیزیکی
- انتقال مواد قابل بازیافت به کارخانه و جداسازی آلاینده‌هایی مثل مواد غذایی و کاغذها از ضایعات پلی‌استایرن
- جداسازی ضایعات کثیف و آلوده از مواد تمیز توسط جداسازها
- وارد شدن مواد بازیافتی به آسیاب و فرایند “کرکی شدن”، شست و شو خشک شدن ضایعات
- ذوب شدن مواد کرکی با گرما و حذف شدن هوا از آن‌ها
- در این مرحله، مواد مذاب به مهره‌های کوچک تبدیل می‌شوند. بعد از آن به شکل رشته‌ای از پلی‌استایرن اکسترود در آمده و پس از خنک شدن به وسیله آب، به شکل گلوله در می‌آیند.
- حالا این گلوله‌ها به عنوان مواد اولیه، به کارخانه برگشته و برای ساخت وسایل مختلف، مصرف می‌شوند.
- فشرده‌سازی
به طور معمول، انتقال ضایعات به مراکز بازیافت پلی‌استایرن، کمی دشوار به نظر می‌رسد. به همین دلیل بازیافت‌کنندگان از ترفندهای مختلفی استفاده می‌کنند تا حجم ضایعات کم شود. برای مثال، بلبرینگ بسته‌بندی فوم، یکی از پرکاربردترین وسایلی است که برای کاهش حجم ضایعات و انتقال راحت‌تر آن‌ها به مراکز بازیافت، به کار می‌رود.
کاربرد لیمونن در بازیافت
یکی دیگر از روش‌های مهم بازیافت پلی‌استایرن، استفاده از حلال لیمونن است. این ماده جادویی از پوست پرتقال ساخته شده و می‌تواند به راحتی، پلی‌استایرن را در خود حل کرده و به غلظت برساند. طی این فرایند، 5% از حجم پلی‌استایرن را کاهش می‌دهد. سپس به شکل گلوله‌های پلاستیکی یا به صورت آجر در آمده و به کارخانه‌ها انتقال داده می‌شوند.
شاید برای شما سوال باشد که چرا لقب جادویی را به لیمونن دادیم! دلیل آن، فرایندی است که این ماده طی می‌کند. لیمونن پس از ذوب کردن و بازیافت ضایعات، به شکل قبلی خود برگشته و مثل روز اول، قابل استفاده است.
بازیافت شیمیایی
یکی دیگر از روش‌های بازیافت پلی‌استایرن، بازیافت حرارتی محسوب می‌شود. فرمول اصلی این ماده، شامل یک رشته طولانی از کربن‌ها است. به همین جهت پس از سوزاندن پلی‌استایرن، چیزی جز کربن‌دی‌اکسید و بخار آب، از آن باقی نمی‌ماند.
سوزاندن این مواد در زباله‌سوزهای شهری، یکی از بهترین انواع بازیافت پلی‌استایرن به حساب می‌آید. چرا که می‌توان از این فرایند به عنوان تبدیل زباله به انرژی گرمایی استفاده کرد. محققان مختلف در سراسر جهان در تلاش هستند تا میزان تولید این انرژی را افزایش دهند.
تولید مواد جدید
همانطور که می‌دانید، در نهایت و پس از بازیافت پلی‌استایرن از روش‌های مختلف، مواد جدیدی تولید می‌شود. ممکن است تعدادی از آن‌ها را بشناسید. برای مثال، بنزن، اتیل بنزن، مونواستایرن، تولوئن و غیره، معروف‌ترین این مواد هستند.
جمع‌بندی
در جریان بازیافت پلی‌استایرن، علاوه بر هزینه و شرایط اقتصادی، مسائل فنی بسیاری نیز تأثیر گذار هستند. با این حال در صورتی که شرایط عملیاتی به درستی ایجاد شود و کاتالیزورهای مناسبی به کار گرفته شوند، جای نگرانی نخواهد بود. به این ترتیب، سطح کیفی فرایند بازیافت، افزایش پیدا می‌کند. در کنار همه این موارد، یاداور می‌شویم که بازیافت ضایعات پلی‌استایرن، ضرری برای محیط زیست ندارد. بلکه جنبه‌های مناسب اقتصادی را نیز رقم می‌زند.
دیدگاهتان را بنویسید