روشهای تولید ظروف یکبار مصرف و انواع متفاوت این محصولات
ظروف یکبار مصرف را به دو روش میتوان تولید کرد
روش اول: سیستم تولید ظروف یکبار مصرف پلاستیکی با نام نیمه فرمینگ
در سیستم نیمهفرمینگ تمامی عملیات تولید در یک دستگاه به ترتیب ذیل انجام میشود:
1- مواد اولیه به شکل گرانول پتروشیمی در قسمتی از خط تولید به نام اکسترودر ذوب و تبدیل به ورق گرم میشود.
2-قبل از سرد شدن ورق ، ورق گرم وارد قسمت پرس میشود .
3-در زیر قالب عملیات تولید ظروف انجام می پذیرد.
با توجه به مراحل تولید فقط از مواد پلیاستایرن چه نوع کریستال (کریستال ۱۵۴۰) و یا هایمپک (هایمپک ۷۲۴۰)، میتوان درتولید ظروف یکبار مصرف تولید نمود.
روش دوم: سیستم تولید ظروف یکبار مصرف پلاستیکی با نام ترموفرمینگ: (ظروف پلاستیکی PP،PS)
نوع دوم و تقریباً جدید و با کیفیت بالاتر سیستم تولید ظروف در ایران سیستم ترموفرمینگ بوده که خط تولید این سیستم بر خلاف سیستم قبلی شامل دو دستگاه است که:
در دستگاه اول که به نام خط تولید ورق میباشد مواد اولیه گرانول به ورق تبدیل و بهصورت رول تولید میشود.
در دستگاه دوم که به نام پرس ترموفرمینگ میباشد ورق آماده تولید شده با عبور از کوره حرارتی و رسیدن به درجه حرارت لازمه برای فرمگیری وارد قسمت پرس شده و در زیر قالب عملیات تولید ظروف انجام میپذیرد.
این سیستم نسبت به نیمه فرمینگ مزایایی هم دارد، از جمله میتوان به تولید ظروف از انواع مواد اولیه پلیمری مانند پلیپروپلین (pp) پیویسی (pvc)، پت (PET) و پلیاتیلن (PE) و حتی گیاهی اشاره کرد.
البته لازم به توضیح است که در تولید ظروف با این سیستم بهصورت عمده از مواد پروپلین PP به عنوان مواد اولیه استفاده میگردد که از مزایای این مواد نسبت به مواد پلیاستایرن (که سیستم قبلی نیمه فرمینگ فقط با مواد پلیاستایرن قابلیت تولید ظروف را دارد) عدم سرطانزا بودن آن به دلیل عدم وجود ماده استایرن در آن است که در مواد پلیاستایرنی هنگام استفاده از ظروف برای مواد و مایعات داغ استایرن موجود در مواد آزاد شده و مخلوط مواد و مایعات داخل آن میشود و عاملی بر سرطانزایی آن و تبلیغ ادارات و سازمانهای بهداشتی بر عدم استفاده از این ظروف میباشد که در سیستم ترموفرمینگ با توجه به امکان تولید ظروف از مواد پلیپروپلین تمامی موارد و مضرات عنوان شده رفع گشته است.
همچنین با توجه به تولید مواد پلیپروپیلن در چندین پتروشیمی ایران و در دسترس بودن این مواد و متعادل بودن سیستم عرضه و تقاضا قیمت این مواد دارای نوسان بسیار کمی بوده و در حال حاضر نیز پایینتر از مواد اولیه پلیاستایرن است که همین امر در بحث تولید بعضی از ظروف عمده مصرف مانند لیوان چای و آب تفاوت فاحشی از نظر قیمت تمام شده ظروف برای تولیدکننده ایجاد کرده است.
در سیستم نیمه فرمینگ ورق مورد استفاده برای تبدیل و تولید ظروف با ظرفیتی محدود و بدون نورد شدن تولید و مورد استفاده قرار میگیرد، ولی در سیستم ترموفرمینگ با توجه به این که ورق تولیدی در یک دستگاه جداگانه تولید و نورد شده لذا اولاً به دلیل محدود نبودن رول مورد استفاده برای تولید، میتوان ظروف را با تیراژی حدود 3 تا 4 برابر بالاتر از سیسیتم نیمه فرمینگ تولید نمود.
دوماً به دلیل نورد ورق تولیدی که باعث یکنواخت بودن ورق تولیدی در سیستم ترموفرمینگ گشته لذا ظروف تولیدی دارای کیفیت یکسان و یک وزن در سیستم ترموفرمینگ بوده و همچنین این امر موجب گشته تولیدکننده با اعتماد بیشتری از دستگاه لیوان جمعکن اتوماتیک به جای جمع کردن دستی لیوان استفاده کند که هم بحث بهداشت بستهبندی ظروف با عدم تماس دست با محصول تولیدی رعایت و همچنین کاهش تعداد نیروی انسانی لازم برای تولید ظروف، مخصوصاً ظروف کوچکتر مانند لیوان را به همراه دارد که در سیستم نیمهفرمینگ به منظور کنترل کیفی ظروف تولیدی استفاده از نیروی انسانی برای جمع کردن دستی لیوان امری ضروری است.
همچنین تولید ظروف با سیستم ترموفرمینگ با توجه به این که خط تولید شامل 2 دستگاه مجزا بوده که در دستگاه اول مواد اولیه گرانول تبدیل به ورق پلاستیکی میشود و در دستگاه دوم از ورق پلاستیکی آماده ظروف تولید میشود. لذا خود رول به صورت مجزا و به تنهایی به عنوان محصول نهایی فروش برای مصارف کارخانجات بستهبندی فرم سیل یا پوشههای پلاستیکی یا کارت تلفن و… میتوان استفاده نمود که در سیستم نیمهفرمینگ این امر غیر قابل امکان میباشد.
یکی از مهمترین موارد کاربرد مواد پلیمری، تولید ظروف یکبار مصرف است. ظروف یکبار مصرف جز مهمترین وسایلی هستند که امروزه کاربردهای گوناگونی دارند. از مصارف خانگی برای مواردی مانند: ظرفهای غذا، بشقاب، چنگال و … گرفته تا وسایل حساس و مهم بیمارستانی و بهداشتی که لازم است تنها یک بار مورد استفاده قرار گیرند. روشهای تولید ظروف یکبار مصرف، از ظرافت و حساسیت بالایی برخوردار هستند که در ادامه به آن میپردازیم.
دلیل اهمیت این موضوع نیز، گستره کاربرد اینگونه وسایل است. وسایل و ظروف یکبار مصرف باید ویژگیهای به خصوصی داشته باشند؛ از جمله این که باید سبک باشند تا به راحتی حمل شوند؛ قالبپذیری و انعطافپذیری مناسبی داشته باشند و مهمتر از همه، با شیوهای بهداشتی و به دور از هر گونه آلودگی تولید شوند. ظروف یکبار مصرف متنوع هستند و به همین دلیل روشهای تولید ظروف یکبار مصرف نیز، متفاوت است.
انواع کلی ظروف پلیمری
ظروف یکبار مصرف در دستههای کلی زیر قابل تقسیم هستند:
ظروف پلاستیکی
قدیمیترین و شناختهشدهترین نوع ظروف پلیمری در همین دسته قرار میگیرند. این ظروف که در اصل شفاف و بیرنگ هستند، در اشکال رنگی و مات نیز عرضه میشوند. ماده اولیه سازنده اینگونه ظروف، پلیمرهای پلیپروپیلن (ppz30s) و پلیاستایرن هستند. معمولاً ظروف یکبار مصرف تولید شده با گرانول پلیپروپیلن مقاومت و مرغوبیت بهتری نسبت به ظروف تولید شده با پلیاستایرن دارند.
اینگونه ظروف برای توزیع مواد غذایی که خنک باشند، مانند آبمیوهها و شربتهای نذری، گزینه مناسبی هستند. اما برای موادی که داغ یا حتی گرم هستند و ترکیبات چربی دارند، اصلاً توصیه نمیشوند؛ چرا که استفاده از آنها احتمال ابتلا به سرطانهای مختلف را در پی دارد.
ظرف فومی
ظروف فومی مانند ظروف یکبار مصرف پلاستیکی از ماده اولیه پلیاستایرن تولید میشوند. البته این گروه از ظروف، از مشتقات پلیاستایرن تولید میشوند و به همین دلیل مقاومت و تحمل بیشتری نسبت به گرما و مواد دارای اسیدهای چرب دارند. این ظروف هم برای مواد غذایی سرد و هم مواد داغ و گرم مناسبند اما برای نگهداری طولانیدت و چندین روزه مواد غذایی توصیه نمیشوند. دلیل آن نیز وجود منفذهایی در ساختار این ظروف است.
ظرف سلولزی
یکی دیگر از انواع ظروف ، ظروف سلولزی هستند. اصلیترین مزیت ظروف سلولزی نسبت به ظروف پلاستیکی، این است که این دسته از ظروف یکبار مصرف زیست تخریبپذیرند؛ یعنی برای محیط زیست خطرناک نیستند و میتوانند در طبیعت تجزیه شوند. این دسته از ظروف برای حمل و نگهداری مواد سرد و گرم و داغ مناسب هستند. همچنین با مواد محتوی چربی نیز واکنش نشان نمیدهند. اما بهتر است مواد داغ را برای مدت طولانی در آنها نگه نداشت.
ظرف گیاهی
آخرین دسته از ظروف یکبار مصرف، ظروف گیاهی هستند. این دسته از وسایل و ظروف، با استفاده از ماده اولیه نشاسته ذرت تهیه میشوند. به همین دلیل تولید آنها سختتر و پیچیدهتر و البته، پر هزینهتر است. این ظروف اگرچه قیمت بالاتری نسبت به سایر انواع ظروف یکبار مصرف دارند اما از همه انواع دیگر ظروف سالمتر هستند و با محیط زیست سازگارترند. علاوه بر این، ظروف یکبار مصرف گیاهی محدودیتی در نگهداری مواد داغ، سرد و یا چرب هم ندارند.
یکی از پرکاربردترین و مهمترین محصولات پلیمری، ظروف یکبار مصرف هستند. روشهای تولید ظروف یکبار مصرف به دلیل کاربرد گستردهای که این دسته از وسایل در مصارف خوراکی و بهداشتی دارند از حساسیتهای خاص خود برخوردارند. چهار نوع کلی ظروف یکبار مصرف عبارتند از : ظروف پلاستیکی، ظروف فومی، ظروف سلولزی و ظروف گیاهی. بهطور کلی روشهای تولید ظروف یکبار مصرف پلاستیکی عبارتند از: روش نیمهفرمینگ و روش ترموفرمینگ. محصولات تولید شده با روش ترموفرمینگ کیفیت و مرغوبیت بیشتری دارند.
دیدگاهتان را بنویسید