با مهم‌ترین انواع پلاستیک آشنا شوید
یکی از مهم‌ترین اختراعات قرن گذشته، معرفی و استفاده گسترده از انواع پلاستیک برای کاربردهای روزمره‌ای بوده که قبلاً به مواد سنتی مثل فلز، شیشه یا پنبه متکی بوده است. پلاستیک‌ها انقلابی در بسیاری از صنایع به پا کردند که برخی علل آن عبارت‌اند از: در مقابل تخریب محیطی در گذر زمان مقاوم هستند، عموماً خطری برای انسان ندارند، اقتصادی و به‌طور گسترده در دسترس هستند و خواص آن‌ها به حدی متنوع است که کاربردهای فراوان و متفاوت زیادی دارند. در این مطلب درباره 11 نوع مواد اولیه پلاستیک صحبت خواهیم کرد که دنیای مدرن بدون وجود آن‌ها دوام نمی‌آورد.
آشنایی با انواع پلاستیک و کاربردهای آن‌ها
1- پلی‌اتیلن ترفتالات (PETE یا PET)
PET بیشترین نوع پلاستیک تولیدشده در جهان است. این نوع پلاستیک به‌عنوان فیبر (با نام تجاری «پلی‌استر») و برای بسته‌بندی و تولید بطری‌ها استفاده می‌شوند. مثلاً PET پلاستیکی برای تولید بطری‌های آب و کاملاً قابل بازیافت است.
اگر بخواهیم با سه کلمه یا عبارت کوتاه، مزایای مهم پلی‌اتیلن را نسبت به مواد و پلاستیک‌های دیگر بگوییم به موارد زیر باید اشاره کرد:
- کاربر گسترده به‌عنوان فیبر (پلی‌استر)
- عایق رطوبت بسیار مؤثر
- نشکن
2- پلی‌اتیلن (PE)
پلی‌اتیلن انواع مختلفی دارد. پلی‌اتیلن سبک و سنگین (به ترتیب LDPE و HDPE) رایج‌ترین انواع آن هستند و خواص این ماده در انواع مختلف آن متفاوت است.
- LDPE: LDPE پلاستیکی است که برای تولید کیسه‌های پلاستیکی در سوپرمارکت‌ها به کار می‌رود. این ماده بسیار چکش‌خوار است اما استحکام کشسانی کمی دارد.
- HDPE: این پلاستیک محکم‌تر برای بسته‌بندی‌های پلاستیکی محکم‌تر مثل محفظه‌های مواد شوینده، مصارف ساختمانی یا سطل‌های زباله به کار برده می‌شود.
- UHMW: پلاستیکی بسیار محکم که از استیل هم محکم‌تر است و برای تولید قطعات پزشکی مثل مفصل مصنوعی ران استفاده می‌شود.
3- پلی‌وینیل کلراید (PVC)
پلی‌وینیل کلراید را احتمالاً به دلیل کاربرد آن در محصولات ساختمانی خانگی و تجاری می‌شناسید. انواع مختلف PVC در لوله‌کشی، عایق‌بندی سیم‌های برق و نمای ساختمانی «وینیل» به کار می‌روند. در صنعت ساختمانی معمولاً از اصطلاح «اسکجول 40» برای لوله PVC استفاده می‌شود که نشان‌دهنده ضخامت لوله نسبت به طول آن است.
اگر بخواهیم با سه کلمه یا عبارت کوتاه، مزایای مهم PVC را نسبت به مواد و پلاستیک‌های دیگر بگوییم به موارد زیر باید اشاره کرد:
- شکننده
- صلب (باوجوداینکه انواع مختلف PVC طوری طراحی شده‌اند که انعطاف‌پذیر باشند)
- محکم
4- پلی‌پروپیلن (PP)
پلی‌پروپیلن کاربردهای فراوانی ازجمله بسته‌بندی محصولات مصرفی، قسمت‌های پلاستیکی برای صنعت خودروسازی، ابزارهای مخصوص مثل لولاهای متحرک و نساجی دارد. این ماده نیمه شفاف است، درجه اصطکاک سطح آن کم است، واکنش خوبی با مایعات ندارد، آسیب‌دیدگی آن به‌راحتی قابل‌ترمیم است و مقاومت الکتریکی خوبی دارد (مثلاً عایق برقی خوبی است). شاید مهم‌ترین ویژگی پلی‌پروپیلن این است که با تکنیک‌های مختلف تولید سازگار است به همین دلیل بیشتری میزان تولید را دارد و یکی از پرتقاضاترین انواع پلاستیک در بازار است.
اگر بخواهیم با دو کلمه یا عبارت کوتاه، مزایای مهم پلی‌پروپیلن را نسبت به مواد و پلاستیک‌های دیگر بگوییم به موارد زیر باید اشاره کرد:
- کاربرد منحصربه‌فرد آن برای تولید لولاهای متحرک
- سهولت تولید
5- پلی‌استیرن (PS)
پلی‌استیرن با نام تجاری «استیروفوم» به‌طور گسترده در بسته‌بندی استفاده می‌شود. پلی‌استیرن به‌صورت طبیعی ماده جامد شفافی است که معمولاً برای ساخت محصولات مصرفی مانند درب نوشیدنی‌های بدون الکل یا وسایل پزشکی مثل لوله‌های آزمایش یا ظروف پتری به کار برده می‌شود.
اگر بخواهیم با یک عبارت کوتاه، مزایای مهم پلی‌پروپیلن را نسبت به مواد و پلاستیک‌های دیگر بگوییم به مورد زیر باید اشاره کرد:
- کاربردهای فومی
6- پلی‌لاکتیک اسید (PLA)
پلی‌لاکتیک اسید نسبت به پلاستیک‌های دیگر این لیست منحصربه‌فرد است چون به‌جای پترولیوم از زیست‌توده مشتق شده است. بنابراین، تجزیه زیستی سریع‌تری نسبت به مواد پلاستیکی سنتی دارد.
اگر بخواهیم با دو کلمه یا عبارت کوتاه، مزایای پلی‌لاکتیک اسید را نسبت به مواد و پلاستیک‌های دیگر بگوییم به موارد زیر باید اشاره کرد:
- تجزیه‌پذیری زیستی
- قابل پرینت سه‌بعدی
7- پلی‌کربنات (PC)
پلی‌کربنات، ماده‌ای شفاف است که به استحکام ضربه‌ای بالایش نسبت به پلاستیک‌های دیگر شناخته می‌شود. این ماده برای ساخت گلخانه‌ها که به استحکام و فرافرست‌پذیری بالا نیازمند است یا تجهیزات ضد شورش پلیس به کار برده می‌شود.
اگر بخواهیم با دو کلمه یا عبارت کوتاه، مزایای پلی‌کربنات را نسبت به مواد و پلاستیک‌های دیگر بگوییم به موارد زیر باید اشاره کرد:
- شفاف
- استحکام بالا
8- آکریلیک (PMMA)
آکریلیک را بیشتر در تجهیزات نوری می‌بینیم. این ماده به‌شدت شفاف و ضد خش است و اگر در فاصله نزدیک به بافت حساس تخریب شود (مثلاً خرد شود) کمتر احتمال آسیب رساندن به بافت پوست یا صورت وجود دارد.
اگر بخواهیم با دو کلمه یا عبارت کوتاه، مزایای آکریلیک را نسبت به مواد و پلاستیک‌های دیگر بگوییم به موارد زیر باید اشاره کرد:
- شفاف
- ضد خش
9- آستال (پلی‌اکسی‌متیلن، POM)
آستال دارای استحکام کششی بالاست و مقاومت خزشی فوق‌العاده‌ای دارد که خلأ خواص ماده‌ای بین اکثر پلاستیک‌ها و فلزات را پر می‌کند. این ماده به مقاومت بالایش نسبت به حرارت، سایش، آب و مواد شیمیایی شناخته می‌شود. به‌علاوه، آستال ضریب اصطکاک فوق‌العاده پایینی دارد که در کنار ویژگی‌های دیگرش، آن را به ماده‌ای مفید در تجهیزات دارای چرخ دندان تبدیل کرده است.
اگر بخواهیم با یک عبارت کوتاه، مزیت آستال را نسبت به مواد و پلاستیک‌های دیگر بگوییم به مورد زیر باید اشاره کرد:
- اصطکاک کم
10- نایلون (PA)
نایلون کاربردهای متنوعی دارد، ازجمله در البسه، تقویت مواد لاستیکی مثل تایر خودرو، طناب یا نخ و برای قالب‌گیری تزریقی قسمت‌هایی از خودروها و تجهیزات مکانیکی. این ماده معمولاً به‌عنوان جایگزینی برای فلزاتی با استحکام کم مثلاً در موتور خودرو به کار می‌رود چون دارای استحکام بالا (نسبت به انواع پلاستیک‌های دیگر)، مقاومت بالا در برابر حرارت و سازگاری شیمیایی بالاست.
اگر بخواهیم با دو عبارت کوتاه، مزایای نایلون را نسبت به مواد و پلاستیک‌های دیگر بگوییم به موارد زیر باید اشاره کرد:
- استحکام زیاد
- مقاومت در برابر حرارت
11- ABS (آکریلونیتریل بوتادین استیرن)
این لیست بدون وجود ABS تکمیل نمی‌شود. ABS پلاستیکی است که ما روزانه برای ساخت سریع نمونه‌های اولیه از آن استفاده می‌کنیم.
ABS دارای مقاومت زیاد در برابر مواد شیمیایی خورنده و ضربات فیزیکی است. ماشین‌کاری این ماده بسیار آسان است، به‌راحتی در دسترس است و به دلیل اینکه دمای ذوب آن پایین است، استفاده از آن برای قالب‌گیری تزریقی یا پرینت سه‌بعدی آسان است.
اگر بخواهیم با چهار عبارت کوتاه، مزایای ABS را نسبت به مواد و پلاستیک‌های دیگر بگوییم به موارد زیر باید اشاره کرد:
- مقاومت ضربه‌ای
- به‌راحتی در دسترس بودن
- استفاده آسان در صنایع
- بهترین ماده برای پرینت سه‌بعدی
تنوع پلاستیک‌ها به حدی زیاد است که برای هر کاربرد و کاری می‌توان نوع مناسب دارای خواص مورد نظر را پیدا کرد.
اگر به دنبال انواع پلاستیک مناسب برای کاربرد مورد نظرتان هستید، حتماً با ما تماس بگیرید کارشناسان خبره‌ی ما در این زمینه به شما کمک خواهند کرد.
دیدگاهتان را بنویسید